عنوان: مقدمات علوم پایه 2 ایمونولوژی جزوات دانشگاهی

ایمونولوژی شاخه ای از زیست شناسی و پزشکی است که مطالعه سیستم ایمنی شناسی در همه موجودات را پوشش می دهد.

ایمونولوژی عملکرد فیزیولوژیکی سیستم ایمنی را در وضعیت سلامت و بیماری ترسیم می کند، اندازه گیری می کند و زمینه سازی می کند. اختلال در عملکرد سیستم ایمنی در اختلالات ایمنی (مانند بیماری های خود ایمنی، حساسیت های مفرط، نقص ایمنی،  و رد پیوند ). و خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فیزیولوژیکی اجزای سیستم ایمنی در شرایط آزمایشگاهی،  در محل و در داخل بدن.

ایمونولوژی در بسیاری از رشته های پزشکی، به ویژه در زمینه های پیوند اعضا، انکولوژی، روماتولوژی، ویروس شناسی، باکتریولوژی، انگل شناسی، روانپزشکی و پوست کاربرد دارد.

این اصطلاح توسط زیست‌شناس روسی ایلیا ایلیچ مکنیکوف ابداع شد که مطالعات خود را در زمینه ایمنی‌شناسی ارتقا داد و جایزه نوبل را برای کار خود در سال 1908 با پل ارلیخ «به‌عنوان قدردانی از کار آنها در مورد ایمنی» دریافت کرد. او خارهای کوچک را به لارو ستاره‌های دریایی چسباند و متوجه سلول‌های غیرعادی اطراف خارها شد. این پاسخ فعال بدن در تلاش برای حفظ یکپارچگی خود بود. این مکنیکوف بود که برای اولین بار پدیده فاگوسیتوز را مشاهده کرد،

که در آن بدن از خود در برابر یک جسم خارجی دفاع می کند. ارلیش موش ها را به سم های ریسین و ابرین عادت داد. پس از تغذیه آنها با دوزهای کوچک اما افزایشی ریسین، او متوجه شد که آنها “ضد ریسین” شده اند. ارلیخ این را به عنوان ایمن سازی تعبیر کرد و مشاهده کرد که پس از چند روز به طور ناگهانی آغاز شد و پس از چندین ماه هنوز وجود دارد.

قبل از تعیین مصونیت،  از ریشه ریشه‌شناسی immunis، که لاتین «مستثنی» است، پزشکان اولیه اندام‌هایی را مشخص می‌کردند که بعداً به‌عنوان اجزای ضروری سیستم ایمنی ثابت می‌شدند.

اندام‌های لنفاوی مهم سیستم ایمنی عبارتند از تیموس،  مغز استخوان، و بافت‌های اصلی لنفاوی مانند طحال، لوزه‌ها، عروق لنفاوی، غدد لنفاوی، آدنوئیدها و کبد. با این حال، بسیاری از اجزای سیستم ایمنی ماهیت سلولی دارند و با اندام‌های خاصی مرتبط نیستند، بلکه در بافت‌های مختلف در سراسر بدن جاسازی شده یا در گردش هستند.

ایمونولوژی کلاسیک
ایمونولوژی کلاسیک با زمینه های اپیدمیولوژی و پزشکی ارتباط دارد. ارتباط بین سیستم های بدن، پاتوژن ها و ایمنی را مطالعه می کند. اولین ذکر مکتوب از مصونیت را می توان به طاعون آتن در سال 430 قبل از میلاد ردیابی کرد. توسیدید خاطرنشان کرد که افرادی که از دوره قبلی بیماری بهبود یافته بودند، می‌توانستند از بیمار پرستاری کنند، بدون اینکه بار دوم به این بیماری مبتلا شوند.

بسیاری از جوامع باستانی دیگر به این پدیده اشاره دارند، اما تا قرن 19 و 20 این مفهوم به نظریه علمی تبدیل نشد.

مطالعه اجزای مولکولی و سلولی که سیستم ایمنی را تشکیل می دهند، از جمله عملکرد و تعامل آنها، علم مرکزی ایمونولوژی است. سیستم ایمنی به یک سیستم ایمنی ذاتی ابتدایی تر و در مهره داران، یک سیستم ایمنی اکتسابی یا سازگار تقسیم شده است. دومی بیشتر به اجزای هومورال (یا آنتی بادی) و با واسطه سلولی تقسیم می شود.

سیستم ایمنی توانایی خودشناسی و عدم شناخت خود را دارد.

آنتی ژن ماده ای است که پاسخ ایمنی را شعله ور می کند. سلول هایی که در شناسایی آنتی ژن نقش دارند لنفوسیت ها هستند. پس از تشخیص، آنتی بادی ترشح می کنند. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که میکروارگانیسم های عامل بیماری را خنثی می کنند. آنتی‌بادی‌ها مستقیماً پاتوژن‌ها را از بین نمی‌برند، اما در عوض، آنتی‌ژن‌ها را به عنوان اهدافی برای تخریب توسط سایر سلول‌های ایمنی مانند فاگوسیت‌ها یا سلول‌های NK شناسایی می‌کنند.