عنوان: نیازسنجی فرهنگی دانش¬آموزان پسر دوره متوسطه در منطقه 16 شهر تهران پایان نامه

نیازسنجی فرآیندی سیستماتیک برای تعیین و رفع نیازها یا «شکاف‌ها» بین شرایط فعلی و شرایط مطلوب یا «خواسته‌ها» است.

نیازسنجی بخشی از برنامه ریزی است. می توان از آن برای روشن کردن مشکلات و شناسایی راه حل های مناسب استفاده کرد. نیازسنجی نیاز به داده های کافی دارد.نیازسنجی می تواند به بهبود تصمیمات خط مشی یا برنامه، افراد، آموزش، آموزش، سازمان ها، جوامع یا محصولات کمک کند.

سه نوع نیاز در نیازسنجی وجود دارد. نیاز درک شده، نیاز ابراز شده و نیاز نسبی.

نیازهای درک شده با آنچه مردم در مورد نیازهای خود فکر می کنند تعریف می شود، هر استاندارد با هر پاسخ دهنده تغییر می کند.
نیازهای ابراز شده با تعداد افرادی که به دنبال کمک بوده اند و بر شرایطی تمرکز می کنند که احساسات به عمل تبدیل می شوند، تعریف می شوند. ضعف عمده نیازهای ابراز شده این است که همه افراد دارای نیاز به دنبال کمک هستند.
نیازهای نسبی مربوط به برابری است و باید تفاوت‌های جمعیت و آسیب‌شناسی اجتماعی را در نظر بگیرد.

استفاده از شاخص های مبتنی بر جمعیت در نیازسنجی های گسترده رایج است و دارای چندین نقطه قوت است. این نقاط قوت شامل این است که چنین داده‌هایی برای مناطق جغرافیایی وسیع در دسترس هستند، برای تعداد زیادی از افراد یا موارد در دسترس هستند، امکان توصیف کل جمعیت‌ها را فراهم می‌کنند، امکان تجزیه و تحلیل روند در طول زمان را فراهم می‌کنند، دسترسی نسبتاً آسانی دارند، استفاده از آنها ارزان است و به عنوان بی‌طرفانه تلقی می‌شوند.

روش دیگری که معمولاً در نیازسنجی های گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، نظرسنجی است. نقاط قوت روش نظرسنجی عبارتند از: آنها امکان بازخورد مستقیم را برای عموم و همچنین سهامداران فراهم می کنند، می توانند آگاهی عمومی را در مورد یک مشکل یا نگرانی تقویت کنند، می توانند برای رسیدگی به مسائل خاص سفارشی شوند، می توانند گروه های جمعیتی یا مناطق جغرافیایی خاص را هدف قرار دهند. و می تواند نتایج بسیار به موقع ارائه دهد.یک منبع داده بالقوه اضافی برای نیازسنجی های گسترده پایگاه داده های خدمات و برنامه است. نقاط قوت این منبع داده عبارتند از: آنها اغلب حاوی داده های جمع آوری شده در طی سالیان متمادی هستند، به آسانی توسط کارکنان برنامه موجود در دسترس هستند، جدیدترین داده ها را ارائه می دهند، و کارکرد و نگهداری آنها نسبتاً ارزان است.

یکی از انواع نیازسنجی گسترده، تحلیل SWOT است. SWOT مخفف نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها است. فرآیند اساسی شامل جمع آوری اطلاعات در مورد فعالیت ها و نتایج یک سازمان در یک دوره زمانی معین است. فرآیند SWOT به شرح زیر است:

یک گروه تحقیقاتی متشکل از 10 تا 20 نفر از ذینفعان یا اعضای گروه اصلی را برای یک تا سه جلسه که هر جلسه تقریباً دو ساعت طول می کشد، استخدام کنید.
فهرستی از موفقیت ها و شکست های گروه یا سازمان در سال گذشته تهیه کنید. اجازه دهید تا در مورد هر یک بحث محدودی انجام شود، بدون اینکه در مورد آن صحبت کنید.
فهرستی از نقاط قوت و ضعف گروه یا سازمان و فرصت ها و تهدیدهای محیط خارجی را بر اساس درک موفقیت ها و شکست ها تهیه کنید.
ایده های طوفان فکری برای به حداکثر رساندن نقاط قوت و به حداقل رساندن نقاط ضعف در عین استفاده از فرصت های محیطی و خنثی سازی تهدیدات آن.